Zorginstituut Nederland speelt een onmisbare rol bij de uitvoering van de financiering en het solidair en betaalbaar houden van zorg in Nederland. We beheren het Zorgverzekeringsfonds (Zvf) voor de Zorgverzekeringswet (Zvw) en het Fonds langdurige zorg (Flz) voor de Wet langdurige zorg (Wlz). Zorgverzekeraars, zorgkantoren en zorginstellingen krijgen geld uit deze fondsen om zorg te kunnen regelen.
Dankzij de rol als fondsbeheerder is het Zorginstituut de bron voor de officiële financiële cijfers over verzekerde zorg in Nederland. Door inzichten uit het fondsbeheer en de cijfers te combineren met ‘big data’ en zorginhoudelijke inzichten, maken wij de hoogste kwaliteit analyses over zorgkostenontwikkelingen. Met onderzoeken naar ontwikkelingen in zorgkosten, die wij vaak in samenwerking met andere overheidspartijen uitvoeren, stellen wij beleidsmakers in staat het zorgbeleid dusdanig vorm te geven dat de betaalbaarheid van de zorg wordt behouden.
Iedereen van 18 jaar en ouder die in Nederland woont of werkt moet verplicht een verzekering afsluiten voor zorg uit het basispakket. Burgers, bedrijven en overheid: met elkaar betalen we de kosten van die verzekerde zorg. Dat geld wordt op de volgende manieren geïnd:
- Via een nominale premie Zvw. Dit is de zorgpremie die iedereen, vanaf de 18e verjaardag, elke maand rechtstreeks aan zijn zorgverzekeraar betaalt.
- Via eigen betalingen zoals de eigen bijdrage en het wettelijk eigen risico.
- Via een inkomensafhankelijke werkgeversbijdrage Zvw. Deze wordt betaald door de werkgever of uitkeringsinstanties.
- Via een inkomensafhankelijke bijdrage Zvw. Deze wordt afgedragen door iedereen die niet in loondienst is, zoals zelfstandigen zonder personeel en pensioengerechtigden.
- Via belastingen.
- We betalen allemaal mee aan langdurige zorg (Wlz) via een inkomensafhankelijke premie. Deze wordt ingehouden op het loon of de uitkering.
Een basisverzekering voor iedereen
De basisverzekering is in Nederland voor iedereen toegankelijk. Zorgverzekeraars hebben een wettelijke plicht om iedereen als verzekerde te accepteren (acceptatieplicht). Ze mogen niet selecteren op bijvoorbeeld gezondheid. Iedereen betaalt dezelfde basispremie voor dezelfde soort verzekering. Zieke mensen hoeven dus niet meer te betalen dan gezonde mensen. Dit heet het verbod op premiedifferentiatie. Dit zijn belangrijke onderdelen voor een solidaire zorg.
Door de acceptatieplicht en het verbod op premiedifferentiatie hebben sommige zorgverzekeraars meer verzekerden die veel zorg nodig hebben. Ze hebben hierdoor hogere kosten dan hun concurrenten, maar mogen dit verschil niet doorberekenen aan hun verzekerden. Door risicoverevening ontvangen de zorgverzekeraars de zogeheten vereveningsbijdrage waarmee zij gecompenseerd worden voor de hogere kosten. Het Zorginstituut voert deze risicoverevening uit. Per verzekeraar berekenen we de hoogte van de vereveningsbijdrage en keren deze uit vanuit het Zorgverzekeringsfonds. Dit fonds wordt grotendeels gevuld met de inkomensafhankelijke (werkgevers)bijdragen.
In stand houden van solidariteitsprincipe
De uitvoering van de risicoverevening is een belangrijke financiële taak van het Zorginstituut. Het draagt bij aan het in stand houden van de solidariteit waarop het Nederlandse zorgstelsel is gegrondvest: met elkaar en voor elkaar betalen we mee aan goede zorg tegen aanvaardbare kosten.
Financiële taken Zorginstituut
Het Zorginstituut speelt een belangrijke uitvoerende rol bij geldstromen die omgaan in de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet langdurige zorg (Wlz). Met de financiële taken draagt het Zorginstituut bij aan een goed werkend en betaalbaar zorgstelsel voor iedereen.
Het beheer van het Zorgverzekeringsfonds (Zvf) en het Fonds langdurige zorg (Flz)
Het innen en verdelen van gelden voor het Zvf en Flz:
- Het innen van alle inkomensafhankelijke premies en bijdragen die burgers, werkgevers en uitkeringsinstanties betalen aan de belastingdienst en het CAK.
- Het bepalen en verstrekken van premies en bijdragen aan alle zorgverzekeraars (risicoverevening).
- Het bevoorschotten van het CAK vanuit het Fonds langdurige zorg, zodat het CAK in opdracht van de zorgkantoren de Wlz-zorginstellingen kan betalen.
- Het verstrekken van beheerskostenbudgetten aan zorgkantoren voor de bekostiging van organisatie van de langdurige zorg.
- Het verstrekken van beheerskostenbudgetten aan zorgverzekeraars voor verzekerden tot 18 jaar.
- Bevorderen van de doelmatige en rechtmatige uitvoering van de Wlz door de Wlz-uitvoerders en het CAK. Deze taak is vastgelegd in artikel 5.1.1, 1e lid van de Wlz. Het Zorginstituut kan op grond van het 2e lid van dit artikel beleidsregels stellen voor de Wlz-uitvoerders en het CAK. We stellen hierbij de cliënt centraal en daarnaast staan een doelmatige en rechtmatige uitvoering van de wet en vermindering van administratieve lasten voorop.
- Het (financieel) uitvoeren van verschillende subsidieregelingen.
Verantwoording:
- Het in kaart brengen van de omvang en rechtmatigheid van de geldstromen binnen deze 2 fondsen.
- Het jaarlijks publiceren van het Financieel Jaarverslag Fondsen. Hierin leggen we verantwoording af over het beheer van de fondsen, onder meer aan het ministerie van VWS en De Nederlandsche Bank.
Het analyseren van zorgkostenontwikkelingen
- Het uitvoeren van onderzoeken ten behoeve van het maken en evalueren van beleid, waarbij wij big data combineren met fondsbeheer- en zorginhoudelijke inzichten.
- Het maken van kwartaalrapportages over de zorglasten binnen de Zvw en Wlz ten behoeve van de begrotingscyclus van het ministerie van VWS, De Nationale Zorgrekeningen van het CBS en de bepaling van het EMU-saldo door de Nederlandse Bank.
- Het informeren van de maatschappij over relevante zorgkosten ontwikkelingen, zodat de solidariteit van het stelsel wordt behouden.