Advies Zorginstituut: vergoed langdurige oefentherapie bij ernstige reumatoïde artritis

Mensen met ernstige reumatoïde artritis (RA) functioneren beter in hun dagelijks leven dankzij langdurige persoonlijke actieve oefentherapie. Daarom adviseert Zorginstituut Nederland de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) om deze zorg te vergoeden uit het basispakket van de zorgverzekering. De vergoeding kan gelden vanaf de eerste behandeling én voor het hele behandelplan van oefentherapie, totdat de persoonlijke behandeldoelen van de patiënt zijn behaald. Het advies geldt voor een specifieke groep patiënten met ernstige lichamelijke beperkingen door reumatoïde artritis. Als de minister het advies overneemt, gaat de vergoeding waarschijnlijk in per 1 januari 2025. 

De foto toont een oudere dame die als oefening een bal overgooit met een oefentherapeut.
Beeld: ©ANP

Behandeling is effectieve zorg voor RA-patiënten met ernstige beperkingen

Reumatoïde artritis is een chronische aandoening en veroorzaakt ontstekingen aan gewrichten, zoals polsen en enkels. Maar ook organen als de longen kunnen ontstoken raken. Mensen met ernstige reumatoïde artritis zijn zonder hulp nauwelijks in staat om zichzelf te verzorgen of op te staan en te lopen. Ze hebben pijn en stijve gewrichten. De standaardzorg bestaat uit behandeling met medicijnen, informatievoorziening, bewegingsinstructie en het verbeteren van zelfmanagement.  

Langdurige persoonlijke actieve oefentherapie door een speciaal opgeleide fysio- en oefentherapeut is een effectieve aanvullende behandeling op de standaardzorg. Dit blijkt uit het onderzoek van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) naar de (kosten)effectiviteit van langdurige en persoonsgebonden oefentherapie voor mensen met ernstige beperkingen door reumatoïde artritis. Het positieve effect geldt voor een groep van ongeveer 3.750 tot 4.500 patiënten met ernstige beperkingen in hun dagelijks leven. ReumaNederland en het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) waren de gezamenlijke opdrachtgevers van het onderzoek. 

RA-patiënten lopen en functioneren beter

De resultaten uit het onderzoek zijn positief en tonen aanzienlijke verbeteringen in het dagelijks functioneren van patiënten met ernstige reumatoïde artritis. Dankzij de langdurige persoonlijke actieve oefentherapie kunnen zij beter lopen en functioneren. 
Deze behandeling onder leiding van een speciaal daarvoor opgeleide behandelaar is bewezen effectieve zorg, is de conclusie van het Zorginstituut. Het is zorg die vergoed kan worden uit het basispakket van de zorgverzekering. 

Jan Willem Förch, directeur van patiëntenorganisatie ReumaNederland: “We zijn erg verheugd met het positieve advies van het Zorginstituut aan de minister naar aanleiding van het onderzoek van de betrokken partijen. Het opnemen van langdurige oefentherapie in het basispakket voor mensen met een ernstige vorm van artritis is een heel belangrijke stap vooruit in de behandelmogelijkheden voor deze groep zeer kwetsbare patiënten.”

Persoonsgerichte zorg loopt door tot behandeldoelen zijn behaald

Omdat reumatoïde artritis een ernstige, chronische ziekte is die bij iedere patiënt anders verloopt, moet de zorg persoonsgericht zijn. Persoonsgerichte zorg betekent dat de behandelaar persoonlijke behandeldoelen opstelt samen met de patiënt voor de langdurige actieve oefentherapie. Het Zorginstituut adviseert de minister daarom ook om geen maximum te stellen aan het aantal te vergoeden sessies van deze behandeling, zolang de behandeldoelen niet zijn behaald. 

Afspraken over passende langdurige actieve oefentherapie bij ernstige RA

Om ervoor te zorgen dat patiënten passende zorg van goede kwaliteit krijgen, hebben het Zorginstituut en de betrokken zorgaanbieders, patiëntenorganisaties en zorgverzekeraars de volgende afspraken gemaakt: 

  • de beroepsgroep ontwikkelt een richtlijn voor het stellen van de indicatie in de dagelijkse zorgpraktijk;
  • er komt een behandelprotocol met start- en stopcriteria op basis van een aangescherpte KNGF-richtlijn;
  • er komt een trainingsmodule die fysio- en oefentherapeuten gevolgd moeten hebben om de behandelingen uit te voeren. 

Partijen willen deze afspraken aan het eind van 2024 klaar hebben.

Over Zorginstituut Nederland

Iedereen die in Nederland woont of werkt, is verplicht om een zorgverzekering te hebben. Zorginstituut Nederland is een overheidsorganisatie met als belangrijkste taak het samenstellen van het basispakket van de zorgverzekering. Hierbij maken we ingewikkelde, maar noodzakelijke keuzes om ervoor te zorgen dat iedereen in Nederland goede zorg kan krijgen. Nu en in de toekomst.